Cây thông Noel là biểu tượng không thể thiếu trong dịp lễ Giáng Sinh, nhưng ít ai biết rằng nó mang trong mình một lịch sử dài và ý nghĩa sâu sắc. Truyền thống trưng bày cây thông vào dịp Giáng Sinh đã tồn tại qua nhiều thế kỷ, bắt nguồn từ những tín ngưỡng cổ xưa và phát triển mạnh mẽ qua các giai đoạn văn hóa, tôn giáo.
Truyền thống cây thông Noel bắt đầu từ thời kỳ 2000-1200 trước Công nguyên, khi người Đông Âu (Celtes) xem ngày Đông chí (24 tháng 12) là ngày tái sinh của mặt trời. Vào ngày này, họ trang trí cây thông épicéa (tùng bách) bằng hoa quả, lúa mì và trái cây để tượng trưng cho sự sống bất diệt.
Vào năm 354, Giáo hội Công giáo chính thức xác định ngày 25 tháng 12 là ngày lễ Giáng Sinh. Cùng với ngày lễ này, truyền thống cây thông cũng phát triển, mang một ý nghĩa tôn giáo sâu sắc. Một câu chuyện nổi tiếng kể lại rằng Thánh Boniface, vào thế kỷ thứ VIII, đã phá bỏ tục thờ cây sồi của người Đức. Khi hạ cây sồi, Ngài phát hiện ra một cây thông còn sống, và ông đã cho rằng cây thông chính là biểu tượng của sự sống vĩnh hằng mà Chúa ban tặng. Từ đó, cây thông trở thành biểu tượng của lễ Giáng Sinh tại Đức và sau đó lan rộng sang các quốc gia khác.
Vào thế kỷ XI, cây thông Noel bắt đầu được trang trí bằng các quả táo, biểu trưng cho cây biết sự sống từ Kinh Thánh, nơi Adam và Eva ăn trái cấm. Đến thế kỷ XVI, phong tục trang trí cây thông đã phát triển mạnh mẽ tại Đức, nơi cây thông được coi là trung tâm của lễ Giáng Sinh. Thế kỷ XVII, tại các khu vực như Alsace, cây thông bắt đầu được chiếu sáng bằng nến và trang trí thêm các món đồ như trái cây, kẹo, và bánh.
Một trong những bước ngoặt quan trọng trong lịch sử cây thông Noel chính là vào thế kỷ XIX, khi Hoàng tử Albert, chồng của Nữ hoàng Victoria, mang phong tục này đến Vương quốc Anh. Năm 1841, tại lâu đài Windsor, gia đình hoàng gia đã trang trí một cây thông Noel lộng lẫy bằng nến và các món quà, đánh dấu sự khởi đầu của truyền thống cây thông Giáng Sinh ở Anh.
Ở Mỹ, cây thông Giáng Sinh xuất hiện vào đầu thế kỷ XIX, chủ yếu qua những cộng đồng người Đức nhập cư. Đến những năm 1850, cây thông Noel trở thành một phong tục phổ biến ở Mỹ, đặc biệt khi các đồ trang trí bắt đầu được nhập khẩu từ Đức. Đến những năm 1900, cây thông đã trở thành biểu tượng không thể thiếu trong mỗi gia đình Mỹ trong dịp lễ Giáng Sinh.
Cây thông Noel không chỉ là một vật trang trí, mà còn mang trong mình những giá trị tinh thần và tôn giáo sâu sắc. Được trang trí rực rỡ với những ánh đèn, những món quà đặt dưới gốc cây, cây thông thể hiện niềm vui, hy vọng và tình yêu thương mà Thiên Chúa ban tặng. Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã từng nói, cây thông là biểu tượng của cuộc sống vĩnh hằng, không bao giờ bị hủy diệt, như tình yêu và lòng từ bi của Chúa dành cho nhân loại.
Nhiều truyền thuyết thú vị xoay quanh cây thông Noel. Một trong số đó kể về Mục sư Martin Luther, người sáng lập đạo Tin Lành. Vào một đêm Giáng Sinh, trong một chuyến đi dạo qua rừng, ông đã ngỡ ngàng trước vẻ đẹp lung linh của một cây thông phủ tuyết dưới ánh trăng. Từ đó, ông đã mang cây thông vào nhà và treo nến trên cành cây để tái hiện ánh sáng lấp lánh của các vì sao trên bầu trời. Câu chuyện này đã trở thành một trong những truyền thuyết nổi tiếng về cây thông Noel.
Cây thông Noel, với những ánh đèn rực rỡ, không chỉ là biểu tượng của lễ hội mà còn là một lời nhắc nhở về hy vọng và tình yêu thương trong cuộc sống. Trong một thế giới đầy thử thách, cây thông vẫn luôn xanh tươi, mang đến niềm tin vào sự sống mãi mãi. Dưới gốc cây, những món quà Giáng Sinh được trao tặng, thể hiện tình cảm, sự chia sẻ và lòng nhân ái.
Như lời Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã chia sẻ, cây thông Giáng Sinh không chỉ là biểu tượng của niềm vui mùa lễ mà còn là lời nhắc nhở về cuộc sống vĩnh cửu mà Thiên Chúa mang đến cho nhân loại. Trong mỗi gia đình, mỗi cộng đồng, cây thông Noel vẫn tiếp tục tỏa sáng, mời gọi mọi người sống yêu thương, chia sẻ và bao dung.
Giáng Sinh đã trở thành lễ hội văn hóa, tôn giáo, và nhân văn lớn nhất trên toàn thế giới. Mỗi năm, khi ngày Giáng Sinh đến gần, người người lại trang trí cây thông, cùng nhau hòa chung trong niềm vui và hy vọng, cất lên lời ca chúc mừng:
"Vinh danh Thiên Chúa trên trời. Bình an dưới thế cho loài người Chúa thương."
Cây thông Noel, với vẻ đẹp rực rỡ của mình, luôn là biểu tượng sáng ngời của niềm tin, tình yêu và hy vọng vào một thế giới tốt đẹp hơn.
Tại Tòa Thánh Vatican, cùng với cây Noel là một hang Belem lớn được làm ngay tại chân cột tháp Obelisco trước Đền Thánh Phêrô. Hang Belem này sẽ mở màn từ ngày 24 tháng 12 đến ngày 2 tháng 2. Đây là nét văn hóa tôn giáo đẹp đẽ đã có từ năm 1982, thời Đức cố Giáo Hoàng Gioan Phaolô II. Thực ra truyền thống này đã khởi nguồn từ rất xa xưa khi Thánh Phanxicô Assisi vào năm 1223 đã tạo dựng để diễn tả Mầu Nhiệm Belem. Đức Thánh Cha Bênêdictô XVI đã tiếp nối truyền thống này và nhấn mạnh rằng việc làm hang Belem và cây Noel không chỉ thể hiện các yếu tố tinh thần tôn giáo mà còn phản ánh giá trị văn hóa và nghệ thuật. Sau dịp Giáng Sinh, cây Noel sẽ được hạ xuống. Phần gỗ sẽ được trao cho các nghệ nhân để chế tác thành các sản phẩm văn hóa và nghệ thuật. Các sản phẩm này sau đó được bán, và số tiền thu được sẽ được Tòa Thánh dùng để giúp đỡ những người nghèo.
Sưu tầm & biên soạn
